VIŠEGRAD – Na relaciji od Mokre Gore, veoma atraktivne turističke destinacije u zapadnoj Srbiji, pa do Višegrada, koji takođe turistima pruža interesntne sadržaje u Podrinju, nalazi se pravoslavni manastir iz 14 vijeka /1343/ posvećen Uspeniju Presvete Bogorodice.
Manastir je ktitrsko djelo župana Pribila, vlastelina loze Nemanjića.
Sam položaj ovog manastira, neposredno pored magistralnog puta u Dobrunu, naprosto priziva goste da svrate i da pored hrama, posjete još i Karađorđev konak, gdje mogu vidjeti eksponate iz Prvog srpskog ustanka, sablju kralja Petra prvog oslobodioca, manstirsku riznicu i galeriju umjetničkih slika.
Do uzvišenja iznad crkve vodi uređena pješačka staza do spomenika voždu Karađorđu i velikog krsta, odakle se, posmatrano sokolovim očima, pruža najljepši pogled na cijeli manastirski kompleks i rzavsku dolinu. Kustos jednog od najstarijih manastira u Bosni i Hercegovini ističe da je najveća posjeta turista ovoj zadužbini loze Nemanjića bila u avgustu, posebno u dane Velike Gospojine kada manastir proslavlja svoju krsnu slavu, zatim u septembru i oktobru, kada je zabilježan veliki broj organizovanih posjeta đačkih ekskurzija iz RS i Srbije.
Nezaobilazno su gosti bili i penzionera, a ovih dana manastir posjećuju vjerske ekipe koje u okviru pokloničkog putovanja pravoslavnim svetinajma uzimaju da posjete manastir Ostrog, Bogorodičinu crkcu u Čajniču i manastir u Dobrunu.
Od stranih gostiju najviše dolaze Rusi, posebno od izgradnje Andrićgrada u Višegradu ali i saznanja da su ruskinje iz Petrograda freskopisale zid iznad ulaznih vrata u crkvu, po uzoru na freskopis koji je bio prije rušenja hrama tokom Drugog svjetskog rata.
Pored manstira u Dobrunu, na istom putu od Višegrada prema Mokroj Gori i Zlatiboru, blizu graničnog prelaza u Vardištu nalazi se ženski manastir, posvećen „Vaznesenju Gospodnjem“.
Crkva je građena pet godina od 1992. do 1996. godine, kada je i osvećena. Po blagoslovu Mitropolita Nikolaja 2007. godine, tadašnja parohijska crkva pretvorena je u manastir i to je bio prvi ženski manastir u Mitropliji dabrobosankoj. Ikonostatas u ovom hramu je rad žičkih monahinja.
Dolaskom monahinja Jefimije i Isidore, pri manastiru je počela sa radom ikonopisačka radionica. Igumanija Jefimija je ikonopisački dar usavršila u manastiru Kamenac kod Kragujevca, gdje je ranije boravila.
Ona kaže da je izgradnja manstirskog komleksa napredovala zahvaljujući vjernicima i raznim donatorima. „Urađen je manastirski konak površine oko hiljadu kvadratnih metara za potrebe većeg broja monahinja. Planirano je da se potkrovlje konaka opremi za vjernike poklonike pravoslavnih svetinja, po uzoru na naše drevne manastire. Izgrađena je i spomen kapela poginulim srpskim borcima vardištanskog kraja u poslednjem otadzbinskom ratu. U sklopu ovog objekta će biti prostor za paljenje svijeća i prodavnica vjerskih suvenira“, kazala je monahinja Jefimija.
Zabilježen je veći broj turista od postavljanja turističke signalizacije i putokaza za manastir koji su postavili radnici „Romanijaputeva“ prije tri mjeseca.
Gosti kao najljepši poklon iz ovog manastira mogu ponijeti slavsku ikonu ili bilo koju drugu ikonu po želji, koju od prirodnih materijala uz neprestanu molitvu Bogu slikaju monahinje Jefimija i Isidora. Time se ujedno i pomaže ovo malobrojno sestrinstvo i izdržava manastir.
Poznato je da u blizini oba manastira i onog u Dobrunu i ovog u Vardištu prolazi turistička uskotračna pruga koja prevozi turiste od Mokre Gore do Višegrada.
Ove ljetnje sezone turisti su bili uskraćeni za atraktivnu vožnju starim „ćirom“ na pomenutoj relaciji, zbog oštećenja velikog broja pragova. Ranije vožnje su pokazale da su turisti vozeći se rzavskim kanjonom kroz RS-u, najviše bili impresionirani ovim manastirskim zdanjima.