Utisci sa studijskog putovanja po Finskoj

NOVO GORAŽDE – Utisci sa studijskog putovanja po Finskoj učesnika projekta „Obrazovanje za održivi razvoj na Zapadnom Balkanu“

IZVANREDNA ISKUSTVA I DOBRE PRAKSE

U sklopu projekta „Obrazovanje za odr živi razvoj na Zapadnom Balkanu“, koji provodi Regionalni centar za životnu sredinu, a finansira Vlade Finske, organizovano je putovanje za predstavnike 25 opština i škola iz BiH, Crne Gore i Srbije, koje gravitiraju Drinskom slivu.

Po riječima Tomislava Čarapića, načelnika za privredu i društvene djelatnosti u opštini Novo Goražde, u kojoj je koordinator ovog projekta, projekat ima za cilj poboljšanje djelovanja lokalnih zajednica i škola na planu zajedničkog dostizanja održivog razvoja u regionu sliva rijeke Drine.

-Studijsko putovanje u Finsku organizovano je u saradnji sa Unijom Baltičkih gradova i gradom Turku, koji funkcioniše po modelu odr žive opštine, kaže Čarapić, naglašavajući da su im prezentirani brojni primjeri dobre prakse, čija iskustva se mogu prenijeti u ovdašnje lokalne zajednice i škole.

Iz Republike Srpske na Studijskom putovanju su bili predstavnici opština Novo Goražde, Rudo, Foča, Bratunac i Bijeljina.

-Obišlismo, pored ostalog, grad Turku koji je do početka 19 vijeka bio glavni grad Finske. Prigodne prezentacije iz oblasti javne uprave i održivog razvoja prezentirali su visoki zvaničnici grada, a posjetili smo i postrojenja za preradu otpadnih voda, spalionicu komunalnog otpada, pogon za njegovu reciklažu, te obišli ostrvo Ruisalo, koje je pod zaštitom države kao prirodni rezervat, priča Čarapić.

On dodaje da su se uvjerili da je u Finskim gradovima javni interes najvažniji i da ga gra đani stavljaju iznad ličnog.

-Prije prenamjene neke lokacije zemljišta ispituje se istorijsko naslijeđe tog lokaliteta i o tome radi posebna studija. Inače sve aktivnosti gradske uprave rade se kroz planiranje u skladu sa strateškim dokumentima, sa posebnim osvrtom na održivi razvoj, uz participativno učešće građana u donošenju gradskih odluka i razvoju grada. U takvo učešće uključeni su čak djeca, domaćice i penzioneri, ističe Čarapić.

VISOK STEPEN O ČUVANJA ŽIVOTNE SREDINE

U Finskoj se, kako kaže, izuzetna pažnja poklanja očuvanju životne sredine kroz praćenje i analizu stanja kvaliteta voda i vazduha preko automatskih mjernih stanica. Na osnovu dobijenih rezultata analiza kreiraju se gradske odluke iz oblasti životne sredine kao i procedure dobijanja ekoloških dozvola.

-Komunalni otpad se prikuplja selektivno i cijena njegovog odvoženja zavisi od vrste i količene. Najskuplji je dio otpada koji se mora odvoziti na deponiju. Interesantno je da se oko 6.000 domaćinstava grije toplotom koja se dobija iz spalionice otpada, obzirom da se 54 odsto spaljuje, 39 odsto reciklira, a tek 7 odsto odlaže na deponiju, kaže Čarapić, dodajući da grad Turku ima tri spalionice.

U Turku se prečišćavanje otpadnih voda vrši u postrojenju koje je izgrađeno 2008. godine kao jedno od najsavremenijih u svijetu.

-Potpuno je automatizovano i smješteno pedesetak metara ispod grada. Koštalo 145 miliona evra, a pokriva čitavu regiju Turka, koja ima oko 300.000 stanovnika. Mulj koji se dobija čišćenjem otpadnih voda transportuje se u energanu na spaljivanje, u kojoj se dobija električna energija, dok se pepeo koristi u poljoprivredi, precizira Čarapić utiske iz Finske, dodajući da seoska domaćinstva koja nisu povezana na gradski sistem za prečišćavanje otpadnih voda prave mala postrojenje koja koštaju oko 10.000 evra.

Za prosvjetare koji su bili učesnici ovog izuizetno zanimljivoig i poučnog stručnog putovanja po Finskoj prezetirane su dobre prakse i posjete školama u gradovima Espoo i Hameenkyro, te Odsjeku za obrazovanje Finske.

Čitav ciklus školovanja je besplatan, od osnovnog obrazovanja do doktorskih disertacija. U osnovnim školama praktično svo nastavno osoblje je sa magistarskim diplomama, što dovoljno govori o kvalitetu obrazovanja.

-Prenoseći nam svoja izuzetna iskustva domaćini su nam sugerisali da pristupimo umrežavanju opština i škola radi postizanja boljih rezultata, uz korišćenje pozitivnih iskustava u oblasti održivog razvoja, ističe Čarapić.

FINSKA U BROJKAMA

Finska je zemlja koja ima 5,2 miliona stanovnika i spada u jednu od najnenaseljenijih zemalja u Evropi, sa prosječnom gustinom od 17 stanovnika po kvadratnom kilometru. Stopa nezaposlenosti iznosi 6,6 odsto. Zbog specifične klime i prirodnih gejzira Finske ima 2,3 miliona sauna. U ljetnom periodu na sjeveru Finske 60 dana ne zalazi sunce, a u zimskom periodu 50 dana je polarna noć.