Priča o crkvi Svetog Jovana Krstitelja na Crkvinama kod Borika

SVETINJA KOJA BAŠTINI VIŠEVJEKOVNU TRADICIJU

ROGATICA – Na području opštine Rogatica, računajući i hram Svih svetih u Obrtićima, koji po crkvenoj hijerarhiji pripada opštini Sokolac, nalazi se šest srpskih pravoslavnih crkava. Među njima su dvoje stogodišnjakinje – crkva Svete Trojice u Rogatici, čija izgradnja je počela 1883. a osvećenje obavljeno na Preobraženje Gospodnje, 19. avgusta 1886, i crkva Svetih apostola Petra i Pavla na Borikama, čija izgradnja počela 1909. a osvećena na Malu Gospojinu, 21. septembra, 1911.

Tu su i tri „mlade“ crkve. U Zakomu, Svete velikomučenice Marine – Ognjene Marije, u Brankovićima posvećena Saboru srpskih svetitelja i na Crkvinama sa imenom Svetog Jovana Krstitelja i izgrađene su poslije posljednjeg Odbrambeno-otadžbinskog rata.

Ovaj, potonji sveti hram, posebno je interesantan iz više razloga. Osnvni je u tome što je podignut u podnožju Vidove gore, na tromeđi opština Rogatica, Sokolac i Han-Pijesak maltene na temeljima ostataka crkve koja je, prema legendi, jer pisanih tragova nema, u 13 vijeku podignuta kao zadužbina srpskog kravlja Dragutina i njegove supruge Jelene Anžujske, koji su u neposrednoj blizini crkve, navodno, imali i svoj ljetnikovac. Crkvu i ljetnikovac srušili su, opet po legendi, Turci sa dolaskom u ove kajeve u 15 vijeku ali je u narodu ostalo sjećanje uz tradicionalno okupljanje na lokaliteta sa nazivom Crkvine uz neizostavnu svetu liturgiju na otvorenom na Ivanjdan 7. jula i Usekovanje glave Svetig Jovana Krstitelja, 11. septembra, sve do ovih vremena.

Izgradnja nove crkve uz blagoslov njegovog visokopreosveštenstva sada blaženopočivšeg mitropolita dabrobosanskog Nikolaja, počela je na Ivanjdan, 7. jula 2008. godine.

Otuda i naziv crkve Svetog Jovana Krstitelja, koja je izgrađena po zamisli sada pokojnog arhitekte Zorana Čerkića iz Rogatice.

„Umnogome bio je drugačiji projekat i neobičniji od mnogih drugih hramova u ovim krajevima. Ponudio je građevinu u čijoj je osnovi bio krst i dvije ose simetrije istok – zapad i sjever – jug koje se pod uglom od 90 stepeni presijecaju u samom naosu, odnosno prostoru za okupljanje vjernika koji je sa oltarom imao oko 100 kvadratnih metara. Tu je i zvonik visine 17 metara u kome je zvono koje se svojim umiljatim tonovima pridružuje pjesmama brojnih ptica iz šuma Vidove gore i Devataka“, pričaju vjernici iz okolih sela Rađevići, Babljak, Beheći i drugih koja gravitiraju ovom hramu.

Bio je to izazovan prijekat kazuje Dragiša Jovičić, jedan od 15 članova Organizacionog odbora za njegovu realizaciju. Nas, grupa zaljubljenika Crkvina i legende o ovom lokalitetu koju smo još od malih nogu slušali od starijih, takoreći pošli od ništa a na kraju dobili jedinstven hram u ovim krajevima.

„Uz blagolsov njegovog preosveštenstva mitrošpolita dabrobosanskog Nikolaja, dodaje Jovičić, glavni koordinator izgradnje bio je tadašnji paroh borički Dragiša Simić. Zajedno smo marljivo i strpljivo radili i uz materijalnu i drugu podršku preko 600 različitih priložnika dobili smo objekat vrijedasn pažnje i divljenja. Izgradnja je trajala oko 6,5 godina. Možda bi to bilo i nešto kraće vrijeme, ali nekako u istom peirodu, građena je i crkva u Brankovićima, druga na području Crkvene opštine Borike, u Zakomu, u Crkvenoj opštini Rogatica, i u Obrtiima, u Crkvenoj opštnini Sokloac.

Sve one su, zahvaljujući brojnim vjernicima i priložnicima, uspješno završene i u njima se uveliko odvija bogosluženje i svaka ima svoj dan i vrijeme za okupljanje vjernika.

LUČKA ČESMA

U porti crkve na Crkvinama nalazi se i jedan drugi zanimljiv objekat. Riječ je o Lučkoj česm koja služi kao svojevrstan spomenik na čijoj čeonoj strani slijedećim epitafom:

„Spomen majci, bratu Bogdanu, sestrama Jovani, Radojki i Ljeposavi koji podlegoše mučeničkoj smrti u Doboju, 1916. godine zlosavljanjem silne Austrije; bratu Milosavu koji je poginuo kao dobrovoljac na Dobrudži 1916. i Rajki koja podleže nevinoj smrti u Rogatici 1935. Spomen podiže sin i brat Radovan Cvijetić sa suprugom Stanojkom 24.6.1940. – Lučka voda“.

Na bočnoj strani, koja je sada okrenuta prema ulazu u crkvu, je tekst koji glasi:

„Priđite braćo i sestre, napitej se ladne vode i imite belo lice i pročitajte ovaj spomen moj“.

Tu je i tekst: „Ovaj spomen pravio je Lj. Racković, 21.6.1940.“ (Riječ je o poznatom majstoru Ljubisavu Rackoviću iz Seljana kod Rogatice, kome je kaptaža i izgradnja spomen-obilježja na Lučkoj česmi, samo jedan od sličnih širom opštine Rogatica – prim. S.M.)