Park prirode “Tara” povezuje plato kanjona sa rijekom i uvodi red u oblast raftinga

FOČA – Park prirode “Tara”, koji je Vlada Srpske nedavno proglasila, unaprijediće i obogatiti turističku ponudu opštine Foča i ujedno uvesti red u bavljenje raftingom kao privrednom djelatnošću, ističu u Šumskom gazdinstvu “Maglić”, kojem je povjereno upravljanje ovim zaštićenim područjem.

Tara, kao najveći rezervoar pitke vode u Evropi, sa najdubljim evropskim kanjonom i sa velikim brojem uzbudljivih bukova, već odavno na rafting privlači turiste iz cijelog svijeta, a sada se otvara mogućnost i za turistički razvoj šireg područja na platou kanjona.

Iz Šumskog gazdinstva “Maglić” najavljuju da će novim putnim pravcem kroz kanjon povezati ovaj živopisni plato, nalik zlatiborskom, a mnogi tvrde i dosta ljepši od njega, sa samom rijekom Tarom i sa rafting kampovima.

Na geografskoj karti, plato je kao poluostrvo BiH, odnosno Republike Srpske, koje se uvlači u Crnu Goru, oivičen kanjonima Tare sa južne i Ćehotine sa sjeverne strane, te planinama Ljubišnjom na istoku i Pliješom na zapadu.

Prosječna nadmorska visine zaravni je 1.200 metara i na njemu se prostiru tri fočanske mjesne zajednice- Zavait, Meštrevac i Čelebići. Većina tog područja obuhvaćena je Parkom prirode “Tara”, sa izuzetkom koncesionog područja za budući rudnik olova i cinka.

“Park obuhvata kompletnu dužinu Tare od Šćepan Polja pa uzvodno do Vranovine, gdje granica Crne Gore prelazi na desnu obalu Tare. Zatim kompletno područje Vranovine, Konjskog polja, dio Čelebića i Zavaita, osim koncesionog dijela koji je dodijeljen firmi koja se bavi istraživanjem radova za rudnik. Na drugu stranu ide do kanjona Ćehotine, koji je takođe interesantan, tako da ćemo napraviti staze da se može prići i tom kanjonu”, kaže direktor Šumskog gazdinstva “Maglić” Spomenko Stojanović.

Pored postojeće veze platoa sa kanjonom u mjesnoj zajednici Meštrevac, šumskim putem do Brštanovice, Stojanović ističe da je ovo preduzeće uradilo projekat puta sa Zavaita, preko Vukuše do Huma, sa spajanjem na put kroz kanjon Tare, tako da će se iz sjedišta Parka moći doći u kanjon.

Pripremljeno je i projektno rješenje rekonstrukcije oronule zgrade nekadašnje osnovne škole na Zavaitu, koju će im opština Foča dodijeliti i to će to biti upravna zgrada Parka sa sobama za smještaj.

“U prizemlju su sale i kancelarije, a na spratu će biti sobe za spavanje. U blizini upravne zgrade planiramo izgradnju ski lifta za omladinu i djecu iz Foče da imaju gdje da nauče da skijaju, jer su skijališta poput Jahorine postala mondenska i nedostupna prosječanom građaninu. Foča ima mogućnosti za zimski turizam, ali to do sada nismo iskoristili i nadamo se da ćemo kroz ovaj projekat to uspjeti”, rekao je Stojanović.

Budući izgled upravne zgrade

Javni poziv za izbor izvođača radova za rekonstrukciju škole biće uskoro objavljen, a izgradnja žičare još je u fazi projektovanja.

U kanjonu Tare, na Brštanovici, gdje već postoji jedan objekat Šumskog gazdinstva, planirana je izgradnja i drugog smještanog objekta, te dovođenje struje.

Stojanović navodi da će planirani projekti u Parku prirode “Tara” imati višestruk značaj.

“Daće velike rezultate u unapređenju raftinga, zaštiti kanjona i omogućiće bogatiju turističku ponudu, koja će biti izvan sive zone poslovanja, što je nažalost bilo do sada. Opština Foča i budžet Republike Srpske do sada nisu imali nijednu marku od raftinga Tarom, a ovim proglašenjem Parka prirode sve će se promijeniti. Nismo zamislili da neko nekome brani da posluje, već da svi rade u skladu sa zakonom”, kaže Stojanović.

U tom pravcu su, dodaje on, i nove izmjene i dopune zakona o turizmu kojima je regulisano da se raftingom ne mogu baviti udruženja građana, odnosno klubovi, kako je do sada često bio slučaj.

“Udruženja građana se mogu organizovati za političke potrebe, za kulturno-umjetnička društva, sportske klubove, ali nikako za privrednu djelatnost. Svi koji budu registrovani kao preduzeća moći će da ulaze na rampi u kanjon Tare, da izmiruju sve obaveze prema opštini i republici”, pojašnjava Stojanović.

Većina sredstava koja se naplati za ulazak u Park ostajaće za održavanje infrastrukture, prije svega postojećeg puta kroz kanjon koji, navodi Stojanović, imaju u planu da kompletno asfaltiraju do Brštanovice, tako da se osnivanjem Parka prirode turizam dovodi u veću fazu od koje će imati korist svi- i oni koji se bave turizmom, i opština Foča i republički budžet.

Čim se odluka o proglašenju Parka prirode “Tara” objavi u Službenom glasniku Republike Srpske, prvi potez je, najavljuje Stojanović, da se uklone nelegalne kafane iz kanjona.

“Da očistimo tu, kako je zovu “ibarsku magistralu” u kanjonu Tare. Dole ima divljih, neregistrovanih kafana, to je veliko ruglo, imaju neke terase koje su veoma opasne za turiste, može se desiti neka tragedija, pa da imamo veliku antireklamu za rafting”, rekao je Stojanović.

On je dodao da se za stanovništvo na platou kanjona Tare otvara mogućnost bavljenja seoskim turizomom i lakšeg plasmana poljoprivrednih proizvoda u rafting kampovima sa kojima će biti povezani.

Najveća prepreka za razvoj turizma na platou kanjona Tare je loša putna veza, odnosno regionalni put Foča-Zavait-Čelebići koji je većim dijelom makadamski.

Stojanović vjeruje da će postojanje Parka prirode “Tara” doprinijeti da Ministarstvo saobraćaja i veza, opština Foča, Šumsko gazdinstvo i koncesionar rudnika u Čelebićima, preduzeće Mineko, kada pređe u fazu eksploatacije rude, zajedničkim snagama, o čemu se već razgovaralo, rekonstruišu ovaj putni pravac.

Načelnik opštine Foča Milan Vukadinović ističe da su kanjon Tare i njegov plato ogroman turističi potencijal, te da će se povezivanjem platoa sa rijekom dobiti najznačajniji turistički brend u ovom dijelu Evrope.

On je najavio da će narednih dana uslijediti asfaltiranje četiri kilometra puta desnom obalom Tare, što je ranije dogovoreno sa Vladom Srpske, te da očekuje da će i regionalni put Foča-Zavait-Čelebići, postojanjem Parka prirode “Tara” konačno doći na dnevni red.

“Proglašenjem Parka prirode stičemo dodatni razlog zašto bi trebalo da se rekonstruiše regionalni put, koji je zaista u katastrofalnom stanju. Školu na Zavaitu ustupićemo za upravnu zgradu Parka prirode, da bi dali na značaju tom kraju i da u budućem periodu kažemo da put prema upravnoj zgradi zaslužuje bolji tretman, da bude popravljen, ali opština to sama ne može bez pomoći republičkih i državnih institucija”, navodi Vukadinović.

On je poručio da na ovaj način opština želi da osnaži položaj stanovnika koji su u malom broju ostali da žive na platou kanjona Tare, a kojima se otvara mogućnost bavljenja seoskim turizmom i lakšeg plasmana poljoprivrednih proizvoda, dodajući da je ergela konja na Velenićima, na samom obodu kanjona, jedan od uspješnih primjera.

Vukadinović je podsjetio da je u toku projektovanje puta dolinom Sutjeske, kojim bi se Park prirode “Tara” i rafting kampovi na Tari i Drini približili Nacionalnom parku “Sutjeska” na svega 15 minuta vožnje, što bi bio ogroman iskorak, te da je Vlada Srpske ove godine Javnom preduzeću “Putevi” odobrila 40 miliona maraka za obnovu puta Foča- Šćepan Polje, bez čega se ne može ozbiljno pričati o razvoju turizma.